Wczoraj zaraportowaliśmy dwuletni projekt „EKO-Dziennikarze. Razem Uratujmy Ziemię”, realizowany w leskim LO i równolegle w Gymnasjum Gabijas. To symboliczny koniec, ale też początek dziennikarskiej drogi uczniów leskiego liceum i naszych przyjaciół ze szkoły w Wilnie.
Dlaczego eko-dziennikarze?
Projekt EKO-DZIENNIKARZE powstał z myślą o naszej planecie. Wiedza o tym, jak bardzo zmienia się klimat i jaki ma to wpływ na środowisko i przyszłość naszej planety była motywacją do tego, by zaangażować się w działania na rzecz promowania świadomości ekologicznej w szkolnej i lokalnej społeczności. Zaangażowanie młodych ludzi w rolę dziennikarzy, przekazujących wiedzę o zagrożeniach, ale przede wszystkim o tym, co my możemy zrobić jako jednostki wydało się nam kluczowe – to ich przyszłość.
Głównym celem projektu było poszerzenie oferty edukacyjnej uczestniczących szkół poprzez realizację interdyscyplinarnego programu edukacyjnego EKO-DZIENNIKARZE, łączącego elementy nauki języka angielskiego, dziennikarstwa i ekologii.
2 lata doświadczeń
Podczas dwuletniego projektu wydarzyło się bardzo wiele. Leska i wileńska młodzież zaangażowała się w tworzenie portalu ekologicznego, ale przede wszystkim w rozwój własnych umiejętności, wymianę doświadczeń, dzielenie się kulturą, a także w tworzenie dla siebie fajnego czasu. Było to zderzenie z trudną dziennikarską rzeczywistością, wymagającą zaangażowania, pasji, umiejętności i wiedzy.
Warsztaty językowe
Projekt zaczął się od stworzenia programu warsztatów językowych ukierunkowanych na słownictwo dziennikarskie i ekologiczne. Był to konieczny wstęp, by młodzież zaangażowana w projekt mogła wspólnie w języku angielskim, pracować na późniejszych warsztatach dziennikarskich i ekologicznych. Zajęcia odbywały się lokalnie w LO w Lesku i w Gimnasjum Gabijas w Wilnie. Na tym etapie uczestnicy projektu jeszcze się nie znali.
Pierwsze spotkanie – pierwsze dziennikarskie kroki
W listopadzie 2022 r. spotkaliśmy się – uczniowie i nauczyciele – w Lesku na 5. dniowej wizycie studyjnej połączonej z podstawowym kursem dziennikarstwa. To były bardzo intensywne dni nauki, pracy, wspólnej zabawy, wzajemnego poznawania się, integracji i zawiązywania przyjaźni.
W programie wizyty znalazło się powtarzanie języka angielskiego :), zwiedzanie zapory w Solinie i przejazd kolejką linową, wspinaczka na Korbanię, w lepienie „garnków” z gliny, pieczenie proziaków, ćwiczenie kaligrafii, czy odwiedziny w Muzeum Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Nie obyło się też bez swobodnych spotkań, rozmów i czasu dla siebie.
Kluczowe były jednak zajęcia dziennikarskie, które – choć bardzo intensywne – wprowadziły młodzież w przeróżne aspekty zawodu dziennikarza.
Program stworzony został we współpracy z dwojgiem dziennikarzy-pratyków, którzy przenieśli na salę wykładową swoje dziennikarskie doświadczenia. Młodzież dyskutowała o mediach obywatelskich i ich roli, o tym, kim jest dziennikarz i co to oznacza. Przybliżone zostały podstawowe zasady pracy dziennikarza, sposoby zbierania informacji, demaskowania fake newsów. Wyjaśnione zostały zasady 5W1H, czyli tworzenie newsa, przećwiczono tworzenie chwytliwych nagłówków. Uczestnicy dowiedzieli się też, jak przygotować się do wywiadu i jak tworzyć pytania, by dać rozmówcy przestrzeń do wypowiedzi.
Niespodzianką dla wszystkich była praca z głosem – jest to supermoc dziennikarza, od której czasem zależy sukces materiału. Jeden z wykładowców – Piotr Balazs, dziennikarz radia TOK FM i Radia Złote Przeboje – zaprezentował pokaźny zestaw ćwiczeń, dzięki którym możemy poprawić brzmienie naszego głosu i dykcję, a także ujawnił tajniki edycji dźwięku w aplikacji.
Z kolei Joanna Zwolińska, specjalizująca się mediach internetowych, przekazała zasady pisania do online-mediów, by zdobywać „kliki” i utrzymać czytelnika w naszym portalu. To były 3 dni bardzo intensywnej pracy dziennikarskiej, którą uczestnicy w trakcie projektu wykorzystali pracując na zajęcia pozalekcyjnych i tworząc materiały do internetowego magazynu. Każdy z uczestników otrzymał legitymację redacji portalu www.the4elements.eu i zestaw startowy młodego dziennikarza 😉
„Zdobyte umiejętności i wiedzę zamierzam wykorzystać w przyszłości, ponieważ interesuje mnie zawód dziennikarza. Wykorzystuję je również niemal codziennie podczas pracy w szkolnym radiowęźle” – KOMENTUJE ZAJĘCIA JEDNA Z UCZESTNICZEK
Program wasztatów dziennikarskich został udostęniony na podstronie portalu www.the4elements.eu w zakładce ZASOBY DLA NAUCZYCIELI dla nauczycieli do wykorzystania na zajęciach pozalekcyjnych.
Eko-świadomość – klucz do sukcesu
O tym, jak ważna jest świadomość zmian klimatycznych i realnych działań na rzecz poprawy stanu środowiska wiemy wszyscy. Co w tym zakresie możemy zrobić my – zwykli ludzie? Na pewno możemy dołożyć swoją cegiełkę. W marcu 2023 roku uczestnicy projektu spotkali się na Litwie, by zgłębiać tematykę ekologii, bioróżnorodności, oczyszczania ścieków, produkcji energii i zmian klimatycznych. Oczywiście znów nie zabraklo miejsca na poznawanie litewskiej kultury, zwiedzanie zabytków i spotkania integracyjne.
Oprócz wizyt w lokalnej elektrowni czy oczyszczalni ścieków, program warsztatów na Litwie obejmował praktyczne zajęcia w laboratorium Uniwersytetu Wileńskiego, w trakcie których badano próbki wody pod kątem zawartości mikroorganizmów, tworzono samodzielnie filtry do oczyszczania wody.
To było kolejne 5 intensywnych dni, które dały szersze spojrzenie na środowisko, które nas otacza.
Możemy zastanawiać się, co wnoszą takie zajęcia, kiedy jesteśmy mali w wielkim świecie interesów, biznesu i polityki? Na pewno świadomość, że mamy wpływ, jako dziennikarze, jako młodzi ludzie, jako mieszkańcy planety. Uczniowie komentowali m.in.:
Prawdopodobnie poświęcę więcej uwagi prostym rzeczom, takim jak niemarnowanie wody, recykling i upewnienie się, że nie szkodzę środowisku.
Wiedza ta jest cenna dla naszej przyszłości, ponieważ wyposaża mnie i innych w zrozumienie problemu i umiejętności potrzebne do sprostania globalnym wyzwaniom środowiskowym, a także otwiera drzwi do różnych możliwości, takich jak aktywne uczestnictwo w międzynarodowych inicjatywach, wspieranie zrównoważonej i powiązanej ze sobą społeczności.
Dziennikarska podróż – portal www.the4elements.eu
Poprzednie działania zmierzały do tego, by dać młodzieży umiejętności i wiedzę do tworzenia ekologicznego portalu www.the4elements.eu. Niemal rok trwały regularne spotkania redakcji w Lesku i w Wilnie. Redakcji szefowały nauczycielki również biorące udział w projekcie.
Na przestrzeni roku powstało wiele materiałów, przeprowadzano sondy uliczne i sondy w zaprzyjaźnionych szkołach. Dziennikarze spotykali się z ekspertami, przeprowadzali wywiady. Czasem spadała motywacja, ale tylko czasem 🙂 Na pewno wzrosła świadomość tego, z czym wiąże się działalność dziennikarska, ile wymaga czasu i zaangażowania i jaką przynosi satysfakcję.
Co dalej?
Efektem tych dwóch lat projektu jest cały zestaw materiałów dydaktycznych dla nauczycieli, które mogą zostać wykorzystane na dowolnych zajęciach. Obejmują one:
- program warsztatów językowych
- program warsztatów dziennikarskich
- program zajęć podnoszących świadomość ekologiczną – inspiracja do zorganizowania wizyty studyjnej
- instrukcję obsługi portalu
Materiały dostępne są na podstronie portalu ZASOBY DLA NAUCZYCIELI
Dla młodzieży również przygotowaliśmy kilka źródeł, z których mogą skorzystać rozpoczynając swoją przygodę dziennikarską.
- E-BOOK Dziennikarstwo Online. Twoje pierwsze kroki.
- webinar w formie wywiadu z dziennikarką regionalnego portalu Mirą Korzeniowską
- instrukcję, jak pisać artykuły do portalu www.the4elements.eu
- słowniczek medialny i ekologiczny
Materiały dostępne są na podstronie portalu ZASOBY DLA UCZNIÓW
Zachęcamy nauczycieli do proekologicznego działania z młodzieżą i współtworzenia portalu w przyszłości. A jest to możliwe, bo w ramach projektu udostępniamy wszelkie materiały dydaktyczne, wspierające edukację dziennikarsko-ekologiczną.
Aby móc współtworzyć portal zapraszamy do kontaktu nauczycieli zainteresowanych współpracą poprzez e-mail: liceum(at)lo(dot)lesko(dot)pl
Wrażenia i lekcje na przyszłość
Z perspektywy organizatorów projektu sądzimy, że były to dobre dwa lata. Nauczyły nas współpracy, zaangażowania, cierpliwości. Pozwoliły na wymianę doświadczeń, otwartość na to, co odmienne. Tak komentuje swój udział w projekcie dyrektor LO w Lesku Anna Ceparska-Bąbel:
zdobyłam nowe doświadczenia i kilka nowych pomysłów na zarządzanie szkołą i ochronę nauczycieli przed wypaleniem zawodowym. Jest kilka rzeczy, które musimy zmienić
w szkole i w nauczaniu języka angielskiego (co robię) – zainspirowali mnie moi litewscy przyjaciele. od nich Otrzymałam również nowe narzędzia i pomysły na podnoszenie świadomości ekologicznej w naszym środowisku.
Z kolei inna nauczycielka patrzy z perspektywy wdrażania projektu unijnego:
Podniosłam swoje kompetencje w zakresie planowania działań projektowych, zdobyłam doświadczenie w planowaniu i wdrażaniu międzynarodowych działań projektowych.
Zebraliśmy również kilka wypowiedzi młodzieży, która przed te dwa lata współpracowała i tworzyła portal. Pozyskaliśmy je z anonimowych ankiet. Oto przykładowe opinie:
- umiejętności dziennikarskie pomogą mi lepiej zrozumieć społeczeństwo w przyszłości i pokażą mi, dlaczego powinienem bardziej przyjrzeć się ekologii w przyszłości.
- wykorzystam moje nowe umiejętności w pisaniu artykułów, przeprowadzaniu wywiadów, wiedza może być przydatna w projektach w szkole i w życiu; również umiejętność pracy w grupie jest bardzo korzystna
- umiejętności mówienia wykorzystam w szkole, pracy i podczas podróży, umiejętności dziennikarskie wykorzystam w rozmowach z ludźmi, a wszystko, czego nauczyłem się o ekologii, wykorzystam w moim codziennym życiu, aby prowadzić zrównoważone i dobre życie.
- Ten projekt pomógł mi w rozwijaniu umiejętności społecznych i mam nadzieję, że będę mógł je wykorzystać w najbliższej przyszłości.
Choć większość opinii była pozytywna, pojawiały się też krytyczne oceny. Nie dla każdego projekt okazał się trafiony, pojawiały się głosy, że warsztaty dziennikarskie były zbyt intensywne, że do zbyt wielu ćwiczeń wykorzystano papier, a warsztaty ekologiczne świetne, ale w przyszłości niewielu osobom mogą się przydać w praktyce. To dla nas – organizatorów – ważne lekcje na przyszłość.
Możecie też posłuchać opinii o projekcie na filmiku i rozpocząć z nami swoją dziennikarską przygodę. To koniec projektu, ale początek nowego spojrzenia na świat.
autor: Joanna Zwolińska, Life-Project – partner wspierający projektu EKO-DZIENNIARZE
